İsrail içinde Netanyahu’nun hâlâ destek bulmasının birkaç temel sebebi var:
-
Güvenlik Algısı
- İsrail toplumu, özellikle Hamas saldırısı (7 Ekim) sonrası, güvenlik kaygılarını en üst seviyede yaşıyor. Netanyahu yıllardır kendisini "İsrail’in güvenlik duvarı" olarak sunuyor. Bu imaj, ciddi eleştirilere rağmen bazı kesimlerde hâlâ etkili.
- "Güçlü lider" algısı, kriz anlarında Netanyahu’ya oy ve destek kazandırabiliyor.
-
Sağ Blok ve Dini Partiler
- Netanyahu’nun siyasi ittifakları, ultra-Ortodoks partiler (Şas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği) ile aşırı sağ milliyetçi partilere dayanıyor. Bu gruplar, ideolojik ve çıkar temelli nedenlerle Netanyahu’dan kolay kolay kopmuyor.
- Özellikle Batı Şeria’daki yerleşimci hareketi destekleyen aşırı sağcılar, Netanyahu’nun iktidarda kalmasını kendi varlık mücadelelerinin garantisi olarak görüyor.
-
Kutuplaşma ve "Alternatifsizlik"
- İsrail siyaseti derin bir kutuplaşma içinde. Netanyahu karşıtı kesimler güçlü ama parçalı. Muhalefet liderleri arasında tam bir birlik yok.
- Netanyahu, bu durumu kullanarak “ya ben ya kaos” söylemiyle kendi seçmenini konsolide ediyor.
-
Medyadaki Etkisi
- Netanyahu ve Likud Partisi, uzun süredir medya alanında güçlü bir propaganda ağına sahip. Krizlerde sorumluluğu başkalarına atarak seçmenini diri tutabiliyor.
-
Kimlik ve Tarihsel Algılar
- İsrail’in kuruluşundan bu yana süren "kuşatma altında ülke" psikolojisi, Netanyahu’nun söylemini güçlendiriyor. Dış tehditlere karşı sert tavır alan liderlere bu yüzden içeride her zaman bir taban oluşuyor.
Ama şunu da eklemek gerekir:
Netanyahu’nun popülaritesi 2023’ten bu yana en düşük seviyelerinden geçiyor. Yolsuzluk davaları, 7 Ekim’deki güvenlik zafiyeti ve toplumsal protestolar, ona olan güveni ciddi şekilde zedeledi. Buna rağmen hâlâ iktidarda kalabilmesinin nedeni, bu bahsettiğim ittifaklar ve İsrail toplumunun parçalı yapısıdır.
📌 Netanyahu’ya Destek Verenler
-
Ultra-Ortodoks Partiler ve Dindar Yahudiler
- Şas (Mizrahî Ortodoks Yahudiler)
- Birleşik Tevrat Yahudiliği (Aşkenaz Ortodoks Yahudiler)
➝ Bu kesimler, dini eğitim, askerlikten muafiyet ve sosyal yardımların devamı için Netanyahu’yu destekliyor.
-
Aşırı Sağcı Yerleşimci Hareketi
- İtamar Ben-Gvir (Ulusal Güvenlik Bakanı) ve Bezalel Smotrich (Maliye Bakanı) gibi isimlerin partileri.
➝ Batı Şeria’da yeni Yahudi yerleşimleri ve Filistinlilere sert politika istiyorlar. Netanyahu bu desteği kaybetmemek için onlara taviz veriyor.
- İtamar Ben-Gvir (Ulusal Güvenlik Bakanı) ve Bezalel Smotrich (Maliye Bakanı) gibi isimlerin partileri.
-
Likud’un Geleneksel Seçmen Kitlesi
- Milliyetçi-muhafazakâr Yahudiler.
- Özellikle kırsal ve küçük kentlerde güçlüler.
➝ “Netanyahu olmasa İsrail zayıflar” düşüncesi bu kitlede hâlâ güçlü.
-
Güvenlik Kaygısı Olan Kesimler
- 7 Ekim sonrası bazı İsrailliler hâlâ Netanyahu’yu “teröre karşı en sert lider” olarak görüyor.
➝ Bu algı, savaş dönemlerinde Netanyahu’ya ek destek sağlıyor.
- 7 Ekim sonrası bazı İsrailliler hâlâ Netanyahu’yu “teröre karşı en sert lider” olarak görüyor.
📌 Netanyahu’ya Karşı Olanlar
-
Merkez ve Sol Partiler
- Yair Lapid (Yesh Atid – Gelecek Var Partisi)
- Benny Gantz (Ulusal Birlik)
➝ Daha liberal, laik, barış yanlısı bir kesimi temsil ediyorlar. Netanyahu’yu yolsuzluk ve demokrasiye zarar vermekle suçluyorlar.
-
Şehirli, Seküler Yahudiler
- Tel Aviv ve büyük şehirlerde yaşayan, daha eğitimli ve liberal kesimler.
➝ Netanyahu’yu hem ekonomide hem de hukuk reformlarıyla ülkeyi “otoriterliğe sürüklemekle” suçluyorlar.
- Tel Aviv ve büyük şehirlerde yaşayan, daha eğitimli ve liberal kesimler.
-
Ordu ve İstihbaratın Bir Kısmı
- 7 Ekim saldırısı sonrası güvenlik zafiyeti nedeniyle Netanyahu’ya karşı ciddi öfke var.
- Birçok emekli general ve istihbaratçı onun istifasını istedi.
-
Filistinli İsrailliler (Arap Vatandaşlar)
- İsrail nüfusunun yaklaşık %20’si.
➝ Netanyahu’nun milliyetçi-dışlayıcı politikalarından dolayı neredeyse tamamen karşısındalar.
- İsrail nüfusunun yaklaşık %20’si.
-
Protesto Hareketleri
- 2023 boyunca süren yargı reformu protestoları milyonlarca kişiyi sokağa dökmüştü.
➝ Bu hareket, Netanyahu’ya karşı sivil direnişin sembolü haline geldi.
- 2023 boyunca süren yargı reformu protestoları milyonlarca kişiyi sokağa dökmüştü.
📊 Özet
- Destek Tabanı: Dindar Yahudiler + Aşırı sağcı yerleşimciler + Likud’un geleneksel seçmeni
- Muhalif Cephe: Seküler-liberal şehirli kesimler + Merkez/sol partiler + Arap vatandaşlar + Güvenlik kurumlarının bir kısmı
Yani Netanyahu, az ama çok sadık bir tabana yaslanıyor. Muhalifler ise sayıca daha fazla ama dağınık ve liderlikte birleşememiş durumda. İşte bu denge, Netanyahu’nun hâlâ iktidarda kalmasının sırrı.