Kaderin ince çizgisinde, Somali’nin iç politik dinamikleri bu İsrail-Somaliland tanıma hamlesiyle sarsılıyor; çünkü bu mesele yalnızca dış politika değil, ulusun iç bütünlüğü, toplumsal psikoloji ve devletin meşruiyeti üzerine derin yankılar yaratıyor. Aşağıda bu iç dinamikleri güçlü bir perspektifle anlamaya çalışacağız.
Egemenlik ve Ulusal Birlik Krizi
Somali Federal Hükümeti, İsrail’in Somaliland’ı tanımasını “egemenliğe saldırı” ve uluslararası hukuka aykırı bir girişim olarak nitelendiriyor. Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, bu adımın Somali’nin birliğini ve toprak bütünlüğünü açıkça ihlal ettiğini vurguladı ve ülkenin “ayrılmaz” olduğunu belirtti.
Bu sert dil, yalnızca diplomatik bir tepki değil; Somali toplumunda derin bir travma hissiyle birleşiyor. 1991’den beri süren iç savaş ve devlet fragmenasyonu üzerine inşa edilen Somali kimliği için, Somaliland’ın resmî tanınması, ulusal bütünlüğün sınırlarını yeniden sorgulatıyor.
Federalizm ve Ayrılıkçı Taleplerin Yeni Ateşlenmesi
Somaliland, 1991’den beri fiilen ayrı bir yönetim sürdürüyor; kendi parlamentosu, bayrağı ve kurumları var. Buna rağmen Mogadişu yönetimi hiçbir zaman bu ayrılığı kabul etmedi. İsrail’in tanıması, bu ayrılıkçı talebin uluslararası meşruiyet arayışına yeni bir ivme verdiği hissini doğurdu.
Bu durum, federal yapının zayıfladığı algısını tetikleyebilir:
- Diğer eyalet veya bölgelerde de benzer bağımsızlık talepleri güç kazanabilir.
- Federal hükümetin yeterliliğine dair güven krizleri derinleşebilir.
- Ulusal mecliste ayrılıkçı aktörlerin sesi daha fazla duyulabilir.
Bu dinamik, Somali’nin iç dengesini kırılganlaştırırken, federal yapının geleceğini kritik bir sınavla karşı karşıya bırakıyor.
Halk Tepkisi: Birlikten Ayrılığa Toplumsal Dalga
Somali toplumundan gelen tepkiler, analitik raporlardan daha güçlü ve canlı bir tablo sunuyor:
- Mogadişu’da halk, kararın Somali ve Somaliland’ın aynı milletin parçası olduğu duygusunu zedelediğini belirtiyor.
- Birçok Somalili, bu adımı ülke bölünmesine yönelik bir adım olarak görüyor.
- Reddit gibi sosyal medyada paylaşılan yerel ifadeler, bazı vatandaşların Somali bayrağı ve ulusal kimlik üzerinden güçlü bir birliğe tutunduğunu, hatta bu kararın “ihanet” olarak algılandığını yansıtıyor.
Bunlar sadece diplomatik tepkiler değil; toplumun kimlik algısında köklü bir sarsıntı yaşayan insan hikâyeleridir.
Radikalleşme ve Şiddet Riski
Bu tanıma kararı, yeni bir şiddet dinamiği riski de barındırıyor. Bazı raporlar, ayrılıkçı gruplar veya radikalleşmiş unsurların bu fırsatı şiddet yoluyla seslerini duyurma aracı olarak kullanabileceğine işaret ediyor.
- Al-Shabab gibi militan örgütler, bu adımı Somali’nin bölünmesine yönelik “yabancı müdahalesi” olarak okuyarak propaganda araçlarına dönüştürebilir.
- Etnik ya da bölgesel gerginliklerin tırmanması, federal güvenlik güçlerinin üzerindeki yükü artırabilir.
Bu durum, iç güvenlik risklerini sadece bölgesel bir mesele olmaktan çıkarıp ulusal bir güvenlik krizi haline getirebilir.
Siyasal Meşruiyet ve Hükümet Etkinliği
Somali hükümetinin, uzun yıllardır güvenlik, ekonomi ve hizmet üretimi konusunda eleştirilerle karşı karşıya olması biliniyor. İsrail’in tanıma kararı bu zayıflıkları daha görünür kılıyor:
- Hükümetin ulus-devlet kurma kapasitesi sorgulanıyor.
- Meşruiyet krizi, iç politik muhalefetin elini güçlendirebilir.
- Parlamentoda reform talepleri artabilir.
Bu, Somali siyaset sahnesini sadece tanıma meselesinden çıkartıp, yapısal bir yeniden tartışma alanına dönüştürüyor.
Somali’nin Kendi Geleceği: Birlik mi, Ayrılık mı?
Bu kriz, Somalililerin zihninde şu büyük soruyu doğuruyor:
Bir devlet olarak Somali bir bütün mü kalacak, yoksa farklı siyasi kimlikler uluslararası sahnede tanınma arzusu içinde daha fazla güç mü kazanacak?
Bu, sadece bir dış politika hamlesi değil: Somali için ulusal kimliğin, tarihsel beraberliğin ve devlet inşasının bir sınavıdır.
İsrail’in tanıması, Somali’de iç politik dinamiklerde sadece bir çatlak yaratmakla kalmıyor; bu çatlağın derinliği ve kalıcılığı, Somali’nin kaderini belirleyecek bir dönemeç hâline geliyor. Devamı 👈