Tarih bazen gürültüyle değişir; bazen de sessiz, soğukkanlı bir metnin satır aralarında. ABD’nin 2025 Ulusal Güvenlik Stratejisi işte tam olarak böyle bir dönüm noktasını temsil ediyor. Bu belge, yalnızca yeni bir politika seti değil; Soğuk Savaş sonrası kurulan küresel düzenin fiilen sona erdiğinin resmi ilanıdır. Washington artık dünyanın düzenleyicisi, krizlerin otomatik müdahalesi ya da “özgürlük ihracatçısı” olma iddiasını taşımıyor. Küresel jandarmalık devri kapanıyor; yerine sert, hesapçı ve dar anlamda ulusal çıkar odaklı bir Amerika yükseliyor.
İdeolojiden Çıkar Hesabına Geçiş
Yeni strateji, ABD dış politikasını uzun yıllar besleyen ideolojik anlatıları bilinçli biçimde terk ediyor. Demokrasi yayma misyonu, insan hakları merkezli küresel liderlik ya da liberal dünya düzeninin bekçiliği artık öncelikler arasında değil. Bunun yerine “Önce Amerika” ilkesi, tartışmasız ve mutlak bir rehber olarak konumlandırılıyor.
Washington’un bakış açısı net:
Dış politika, ahlaki bir vaaz kürsüsü değil; Amerikan halkının refahını, ekonomik gücünü ve fiziksel güvenliğini koruyan bir araçtır. Eğer bir ittifak, bir operasyon ya da bir kriz müdahalesi doğrudan ölçülebilir bir Amerikan kazanımı üretmiyorsa, artık anlamını yitiriyor.
Kolektif Güvenlikten Pazarlık Dünyasına
Belgenin en çarpıcı yönlerinden biri, uluslararası sistemi bir “kolektif güvenlik alanı” olarak değil, açık bir çıkar pazarı olarak tanımlamasıdır. Yeni doktrine göre dünya, ortak idealler etrafında birleşen bir topluluk değil; her aktörün kendi çıkarını maksimize etmeye çalıştığı sert bir rekabet sahasıdır.
Bu yaklaşım, NATO’dan bölgesel ittifaklara kadar tüm yapıları doğrudan etkiliyor. ABD artık müttefiklerini “korunanlar” olarak değil, maliyet paylaşımı yapması gereken ortaklar olarak görüyor. Güvenlik, karşılıksız bir taahhüt değil; bedeli ödenmesi gereken bir hizmet haline geliyor.
“Al gülüm, ver gülüm” düzeni, diplomasinin yeni adı oluyor.
Sınırlar, Duvarlar ve İç Refah
2025 Stratejisi’nin kalbi, Amerikan topraklarının korunması ve iç refahın güçlendirilmesi üzerine kurulu. Göç, sınır güvenliği, tedarik zincirleri ve kritik altyapılar artık ulusal güvenliğin merkezinde yer alıyor. ABD, tehditleri mümkün olduğunca kendi sınırlarının dışında değil, sınırlarının tam çizgisinde durdurmayı hedefliyor.
Bu yaklaşım, küresel krizlere bakışı da değiştiriyor. Uzak coğrafyalardaki çatışmalar, ancak Amerikan ekonomisini, enerji güvenliğini ya da doğrudan vatandaşların yaşamını etkilediği ölçüde önem taşıyor. Aksi halde Washington için bu krizler, izlenmesi gereken ama mutlaka müdahale edilmesi gerekmeyen “yerel sorunlar” kategorisine giriyor.
Yeni Dönemin Mesajı: Herkes Kendi Kalkanını Yapacak
ABD’nin bu stratejisi, yalnızca kendi yönelimini değil, tüm dünyaya verilen açık bir mesajı da içeriyor:
Yeni dönemde kimse kimsenin güvenliğinin garantörü değil.
Bu yaklaşım, özellikle orta ölçekli ve bölgesel güçler için tarihi bir uyarı niteliği taşıyor. Uluslararası kurumlara, büyük ittifaklara ya da süresiz koruma vaatlerine bel bağlayan devletler için zemin hızla kayganlaşıyor. Güçlü ekonomi, kendi savunma kapasitesi ve çok yönlü diplomasi artık bir tercih değil, varoluş meselesi haline geliyor.
Sonuç: Sessiz Ama Sert Bir Kırılma
ABD’nin 2025 Ulusal Güvenlik Stratejisi, yüksek sesli tehditler ya da dramatik kopuşlar içermiyor. Ancak etkisi tam da bu sessizlikte saklı. Bu belge, dünya düzeninin artık ahlaki söylemlerle değil, çıplak çıkar dengeleriyle şekilleneceğini ilan ediyor.
Washington, idealler çağından hesap çağın geçtiğini kabul ediyor. Ve bu kabul, yalnızca Amerika’yı değil; onun gölgesinde siyaset yapan tüm aktörleri yeni bir gerçeklikle yüzleşmeye zorluyor.
Artık sahne ışıkları küresel kurtarıcılara değil, kendi ayakları üzerinde durabilen devletlere dönük.
Dünya, koruyucuların değil; hazırlıklı olanların çağına giriyor.