Ortadoğu'da ABD ve İsrail'in Projesi Var mı? Dürzilerin Rolü Nedir? Suriye Neden Bölünmek İsteniyor?
Ortadoğu, asırlardır büyük güçlerin satranç tahtasıdır.
Petrol, su, din, etnisite, jeopolitik geçiş yolları ve ideolojik rekabet…
Tüm bu unsurlar, bölgeyi sadece yerel değil, küresel mücadelelerin sahnesine dönüştürmüştür.
Bu bağlamda, ABD ve İsrail’in bölgeye dair uzun vadeli stratejik planlarının olduğu yönündeki kanaatler; sadece komplo teorilerine değil, sahadaki uygulamalara da dayanmaktadır.
1. ABD ve İsrail’in Ortadoğu’daki Projesi Nedir?
İsrail için Ortadoğu’da nihai güvenlik, zayıf, bölünmüş ve çatışma içinde olan komşular anlamına gelir.
Bu anlayış, eski İsrail askeri stratejisti Oded Yinon’un 1982 tarihli raporunda açıkça dile getirilmiştir:
“İsrail’in kalıcı güvenliği, Arap ülkelerinin etnik ve mezhepsel temelde bölünmesiyle sağlanabilir.”
ABD ise bölgeye "dengeleyici" ama aynı zamanda "kontrol edici" bir güç olarak yaklaşır.
İran’ın nükleer potansiyeli, Türkiye’nin bağımsızlaşan dış politikası, Rusya’nın Akdeniz’deki varlığı ve Çin’in enerji yatırımları; Washington’un bölge üzerindeki hegemonyasını tehdit etmektedir.
Bu nedenle, bazı devletlerin parçalanması ya da zayıflatılması, Batı çıkarları açısından bir “önleyici strateji” olarak görülür.
2. Dürziler İsrail İçin Neden Önemlidir?
Dürziler, Lübnan, Suriye, İsrail ve Ürdün’de dağılmış kapalı bir dini topluluktur.
İsrail’de yaklaşık 150 bin Dürzi vatandaş yaşamaktadır ve bu topluluk, diğer Arap gruplardan farklı olarak İsrail ordusunda zorunlu askerlik yapar.
Bu nedenle İsrail için Dürziler, hem içeride bir sadakat simgesi hem de bölge genelinde bir parçalanma senaryosunda kullanılabilecek “denge halkası” olarak görülür.
Suriye'deki Dürzi nüfusu, özellikle Cebel-i Dürüz (Süveyda) bölgesinde yoğundur.
İsrail, bu topluluğu olası bir bölünme planında “lojistik tampon bölge” veya “nötr bir koridor” olarak değerlendirmek isteyebilir.
3. Suriye'nin Neden Tek Parça Olarak Kalması İstenmiyor?
Suriye, İran ve Rusya’nın Orta Doğu’daki en güçlü müttefiklerinden biridir.
Ayrıca Şii ekseni için vazgeçilmezdir: Tahran-Bağdat-Şam-Beyrut hattı, İran’ın Lübnan’daki Hizbullah’a erişim yoludur.
Bu hattın kesilmesi, İran’ın deniz ve kara üstünlüğünü zayıflatacaktır.
Bu sebeple İsrail ve ABD'nin stratejileri şunlara dayanır:
- Suriye’nin kuzeydoğusunda (Kürt kontrolündeki alanlarda) yarı bağımsız bir yapı kurmak
- İdlip ve çevresinde muhalif grupları destekleyerek bir cep oluşturmak
- Dürzi bölgelerinde özel statülü yapıların önünü açmak
- Şam’ın tam egemenliğini engellemek
Bu plan, Suriye'yi üç veya daha fazla parçaya ayırmayı hedefleyen bir böl-yönet siyasetidir.
Sonuç:
İsrail ve ABD’nin Ortadoğu politikası bir akışkan nehirdir.
Zaman zaman geri çekilir, bazen de coşkulu taşkınlar yaratır.
Ancak yönü bellidir:
Bölünmüş, kontrol edilebilir ve güçsüz bir Ortadoğu.
Dürziler bu denklemin sessiz taşlarıdır.
Suriye ise bu oyunun tam ortasındaki satranç tahtası…
Ve eğer bu oyun kazanılırsa, sadece bir devlet değil, bir bölgenin kaderi sonsuza dek değişecektir.
Yorum Gönder